In navolging van 2020 bleef het effect van de coronacrisis in 2021 onverminderd aanwezig in de gezondheids- en welzijnszorg. Het aantal faillissementen daalde in 2021 echter wederom ten opzichte van een jaar daarvoor, terwijl in 2020 al het laagste niveau aan faillissementen in de afgelopen twintig jaar werd bereikt. Het aantal zorginstellingen dat faillissementen heeft aangevraagd, daalde van 81 instellingen in 2020 naar 64 instellingen in 2021. Dit is een daling van ruim 20%. Het aantal faillissementen in de zorg daalde daarmee van 0,4% naar 0,3% van de totale zorginstellingen (exclusief eenmanszaken).
Figuur 1: Aantal faillissementen in de zorg (bron: CBS)
Steunmaatregelen houden zorginstellingen ook het afgelopen jaar overeind
De daling van het aantal faillissementen lijkt een direct gevolg te zijn van het beleid van de overheid. De diverse steunmaatregelen die zorgverzekeraars, zorgkantoren, het ministerie van VWS en gemeenten in 2020 hebben doorgevoerd, zijn in 2021 van kracht gebleven. Hierdoor is ook in 2021 het omzetverlies gecompenseerd. Kijkend naar het totale aantal faillissementen in Nederland is tevens een daling waarneembaar van 0,6% naar 0,4% van het totale aantal bedrijven. Onderverdeeld naar verschillende sectoren is tevens in vrijwel alle sectoren in 2021 een daling waarneembaar ten opzichte van 2020. Uit deze cijfers wordt duidelijk dat de overheid veel in het werk heeft gesteld om sectorbreed het aantal faillissementen te minimaliseren.
Figuur 2: Aantal faillissementen verdeeld naar bedrijfstak (bron: CBS)
De meeste faillissementen vonden afgelopen jaar plaats bij extramurale welzijnsorganisaties
Wanneer verder wordt ingezoomd op de zorg, vonden verreweg de meeste faillissementen plaats onder extramurale welzijnsorganisaties. In totaal waren hier in 2021 38 faillissementen waarneembaar tegenover tien in de verpleging en zorg met overnachting en zestien in de gezondheidszorg (cure). Er heeft echter wel een daling plaatsgevonden ten opzichte van 2020 (46) en 2019 (62) qua faillissementen binnen extramurale welzijnsorganisaties. Verder is het opvallend dat er geen enkel faillissement heeft plaatsgevonden onder verpleeghuizen. Dit was in 2020 eveneens het geval. Binnen de gehandicaptenzorg lag dit aantal hoger met in totaal zeven faillissementen tegenover drie stuks in 2020. Ten opzichte van het totaal daalde het aantal faillissementen in de cure van 0,2% in 2020 naar 0,1% in 2021. In de categorie verpleging en zorg met overnachting steeg het aantal faillissementen van 0,2% in 2020 naar 0,7% in 2021 vanwege de toename in de gehandicaptenzorg.
Figuur 3: Aantal faillissementen verdeeld naar categorie in de gezondheidszorg (bron: CBS)
De compensatiemaatregelen hebben vooral een kortetermijneffect
Hoewel het effect van de steunmaatregelen in het afgelopen jaar duidelijk aanwezig is, zegt dit nog weinig over de financiële continuïteit op de lange termijn. De operationele marges van zorginstellingen staan onder druk vanwege onder andere de toenemende krapte op de arbeidsmarkt en het hogere ziekteverzuim als gevolg van de coronacrisis. Dit geeft tevens druk op de investeringscapaciteit van de sector, terwijl hier een aanzienlijke opgave ligt. Dit blijft een belangrijk aandachtspunt voor de sector.
Hoe krijgt mijn instelling inzicht in de financiële effecten?
Prognoses en langetermijn scenarioanalyses geven u inzicht in uw mogelijkheden en uw financiële continuïteit. De modellen moeten in staat zijn om een meerjarenraming op te bouwen vanuit de zorgexploitatie en de daarmee samenhangende kasstroomgenererende eenheden. Ook moeten deze modellen beschikken over de mogelijkheid om verschillende scenario’s door te rekenen. Een liquiditeitsprognose geeft inzicht in uw financiële ruimte op de kortere termijn.
Wilt u sparren over de mogelijkheden voor uw instelling? Stel ons een vraag via onderstaand formulier of neem contact op met onze adviseurs.
